FOMO: De angst om iets te missen en de impact op je mentale welzijn

Wat is FOMO en hoe ontstaat het?

FOMO is niet nieuw, maar met de opkomst van sociale media en het constante delen van activiteiten, prestaties, en ervaringen is het gevoel dat we “iets missen” enorm toegenomen. Voorheen was je misschien alleen op de hoogte van het leven van directe vrienden en familie. Nu word je elke dag, elk uur, geconfronteerd met wat honderden of duizenden anderen aan het doen zijn.

Je scrollt door je feed en ziet foto’s van feestjes, verre reizen, carrièresuccessen, nieuwe aankopen en momenten van geluk. Dit wekt een gevoel op dat jij ergens niet bij bent, en dat je achterloopt. Zelfs als je rationeel weet dat je niet overal tegelijkertijd kunt zijn, kan dit toch zorgen voor een knagende onrust. Je wilt erbij horen, erbij zijn, niets missen.

Wat zijn de gevolgen van FOMO?

FOMO kan verschillende negatieve gevolgen hebben voor zowel je mentale als je fysieke welzijn. Wat begint als een klein gevoel van gemis, kan uitgroeien tot een patroon van chronische ontevredenheid en zelfs angstklachten.

1. Mentale uitputting

FOMO kan ervoor zorgen dat je je mentaal uitgeput voelt. Het constante gevoel van ‘moeten bijblijven’ zorgt ervoor dat je altijd alert bent en klaar om te reageren op nieuwe prikkels. Dit kan leiden tot verminderde concentratie, vermoeidheid, en zelfs burn-outverschijnselen.

2. Vergelijkingsdrang en zelftwijfel

Een van de gevaarlijkste gevolgen van FOMO is de voortdurende vergelijking met anderen. Wanneer je ziet wat anderen doen, heb je de neiging om hun leven te vergelijken met het jouwe. Dit kan snel leiden tot het gevoel dat je tekortschiet, dat je leven niet ‘goed genoeg’ is, of dat je kansen mist die anderen wel grijpen.

Mensen die vaak last hebben van FOMO rapporteren vaker gevoelens van onzekerheid, jaloezie en een laag zelfbeeld. Je gaat twijfelen aan je eigen beslissingen en prestaties, omdat het lijkt alsof iedereen om je heen een leuker of succesvoller leven heeft.

3. Afnemende tevredenheid en geluksgevoel

Onderzoek toont aan dat mensen met FOMO doorgaans minder tevreden zijn met hun eigen leven. Dit komt omdat ze zich constant richten op wat ze niet hebben in plaats van wat ze wel hebben. Dit kan uiteindelijk leiden tot een chronisch gevoel van ontevredenheid en zelfs depressie.

4. Verslechtering van relaties

Ironisch genoeg kan FOMO ook een negatieve impact hebben op je relaties. In plaats van echt te genieten van het moment met vrienden of familie, ben je misschien bezig met wat je mist op sociale media of andere activiteiten. Dit leidt tot minder aandacht voor de mensen om je heen, en kan zelfs tot oppervlakkigere relaties leiden omdat je je constant afvraagt of er "iets beters" te doen is.

5. Sociale uitputting en overprikkeling

Het constant willen bijhouden van alles en overal aanwezig zijn, kan ook leiden tot sociale uitputting. Je hebt niet meer de tijd om op te laden, omdat je bang bent dat als je even rust neemt, je iets belangrijks mist. Dit zorgt voor overprikkeling en kan leiden tot stress en angststoornissen.

Wat zegt de wetenschap over FOMO?

FOMO is een relatief nieuw onderwerp in de wetenschap, maar er zijn al verschillende onderzoeken die de gevolgen ervan bestuderen. Een belangrijk onderzoek uit 2018, gepubliceerd in het Journal of Social and Clinical Psychology, toonde aan dat FOMO sterk gerelateerd is aan hogere niveaus van depressie, stress en angst. Vooral jongeren die intensief gebruik maken van sociale media, zijn kwetsbaar voor deze gevolgen.

Daarnaast wijzen onderzoeken erop dat overmatig smartphonegebruik vaak verband houdt met FOMO. Door de constante toegang tot sociale netwerken worden we overladen met prikkels en beelden van wat anderen doen, wat de angst om iets te missen versterkt.

Hoe kun je FOMO overwinnen?

Nu je begrijpt hoe FOMO werkt en wat de gevolgen zijn, is het belangrijk om te leren hoe je dit kunt doorbreken. Hier zijn enkele vernieuwende strategieën om FOMO te verminderen en meer rust te vinden in het huidige moment.

1. Beperk je sociale media gebruik

Een van de meest effectieve manieren om FOMO te verminderen is door je sociale media consumptie te beperken. Dit betekent niet dat je helemaal moet stoppen, maar dat je bewuster omgaat met de tijd die je besteedt aan het scrollen door feeds. Plan bijvoorbeeld vaste momenten in waarop je sociale media checkt, in plaats van constant online te zijn.

• Tip: Probeer bijvoorbeeld een social media "detox" door een dag of een week volledig offline te gaan. Dit kan je helpen om te beseffen hoeveel rustiger je je voelt zonder de constante prikkels.

2. Focus op dankbaarheid

Een krachtige manier om FOMO te overwinnen is door je te richten op wat je al hebt, in plaats van wat je mist. Dit kun je doen door dagelijks een moment te nemen voor dankbaarheidsoefeningen. Schrijf bijvoorbeeld elke dag drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Dit kan je helpen om te waarderen wat er in je eigen leven gebeurt.

• Oefening: Probeer elke ochtend of avond vijf minuten te besteden aan het opschrijven van positieve momenten of dingen waar je dankbaar voor bent. Dit helpt je om je focus te verleggen van wat je denkt te missen naar wat je al hebt.

3. Leef in het moment

In plaats van je te laten meeslepen door wat anderen doen, kun je je richten op mindfulness en het moment waarin je zelf bent. Dit betekent dat je bewust probeert te genieten van wat je NU zelf aan het doen bent, zonder je af te vragen wat er elders gebeurt.

• Oefening: Wanneer je met vrienden of familie bent, probeer je telefoon weg te leggen en volledig aanwezig te zijn. Dit kan lastig zijn in het begin, maar na verloop van tijd zul je merken dat je veel meer voldoening haalt uit echte verbindingen dan uit virtuele updates.

4. Wees je eigen maatstaf

Een van de meest bevrijdende manieren om FOMO te bestrijden, is door je eigen maatstaf voor succes en geluk te creëren. In plaats van jezelf voortdurend te vergelijken met anderen, focus je op je eigen doelen en waarden. Wat maakt jou gelukkig? Wat wil jij bereiken, los van wat anderen doen?

• Tip: Stel doelen voor jezelf die niets te maken hebben met wat anderen doen. Of het nu gaat om persoonlijke groei, nieuwe vaardigheden leren, of relaties verbeteren, maak keuzes die aansluiten bij jouw unieke pad.

5. Omarm JOMO: The Joy of Missing Out

Als tegenhanger van FOMO is er nu een nieuwe trend: JOMO of The Joy of Missing Out. Dit is het vermogen om te genieten van de momenten waarin je niet alles hoeft bij te houden, waarin je kiest voor rust en eenvoud. JOMO gaat over het waarderen van de rust en stilte, en het loslaten van de behoefte om overal bij te zijn.

• Oefening: Probeer regelmatig bewust te kiezen voor momenten van stilte en rust, zonder het gevoel dat je iets mist. Bijvoorbeeld een avond zonder telefoon, een wandeling in de natuur, of tijd doorbrengen met een goed boek.

Conclusie: FOMO loslaten voor meer rust en tevredenheid

FOMO kan een krachtige invloed hebben op je leven en mentale welzijn, maar het hoeft je niet te beheersen. Door bewuster om te gaan met sociale media, je dankbaarheid te realiseren en te leren genieten van het moment, kun je FOMO langzaam loslaten. Uiteindelijk gaat het erom dat je je leven leeft op je eigen voorwaarden, zonder je voortdurend te laten leiden door wat anderen doen.

Leef niet in angst voor wat je zou kunnen missen – leef in de vreugde van wat je al hebt!